در راستای استفاده مفید از نتایج طرحهای پژوهشی، لازماست مجریان کلیه طرحها نتایج و یافتههای خود را به شکل قابل قبولی مانند فرمت۲۵-۳-۱ به واحد ترجمان دانش این مؤسسه ارائه دهند. شکل نوشتاری ۱- ۳- ۲۵ در واقع در بسیاری از موسسات دنیا برای انتقال یافته ها مورد استفاده قرار میگیرد تا یافتههای پژوهش به شیوه ای منطقی و سازگار ارائه شود:
۲۵-۳-۱ اشاره به یک فرمت است که میتواند برای ارائه یک ساختار ثابت برای گزارش نهایی از هر نوع مورد استفاده قرار بگیرد و اجازه میدهد تا برای یک طرح کلی یک صفحه از پیام اصلی که از تحقیقات آمده، خلاصه اجرایی 3 صفحه و ۲۵ صفحه به ارائه یافتهها و روش مورد استفاده به زبانی روشن بیان شود.
آشنایی با شکل نوشتاری یک- سه
از آن جایی که سیاستگذاران فرصت مرور گزارشهای طولانی طرحهای پژوهشی را ندارند، پیام طرحهای پژوهشی در فرمت “یک و سه صفحه ای” برای ایشان تهیه میگردد. در این شکل از ترجمان دانش، پیامهای مطالعه در دو فرمت: یک صفحه ای و سپس سه صفحه ای تهیه میشود. اگرچه پیام طرح پژوهشی در هر دو فرمت مشترک است، ولی محتوی و طرز نگارش پیامها در آن ها تفاوت دارد.
گزارش در فرم “یک صفحه ای”:
گزارش در فرم یک صفحه ای قلب طرح پژوهشی است و پیامهای اصلی حاصل از طرح پژوهشی در یک صفحه خلاصه می شود تا به اجمالی ترین و در عین حال کامل ترین شکل ممکن پیام حاصل از طرح پژوهشی بیان گردد.
پیامهای اصلی موجود در صفحه اول خلاصهای از یافتهها نیست، بلکه شامل نکات کلیدی مهم حاصل از پژوهش است که باید به گوش سیاستگذاران و مدیران رسانده می شود و شامل موارد زیر میباشد:
• نگارش فهرست وار یافتههای اصلی به طوری که توسط سیاستگذاران و مدیران درک شود؛
• نتیجهگیری شفاف از یافتههای مطالعه؛
• بیان درسهایی که مدیر یا سیاستگذار میتواند از پژوهش مربوطه بگیرد؛
• بیان کاربردهای پژوهش برای مدیران و سیاستگذاران؛
• بیان سوالاتی که هنوز پاسخ داده نشده است (در این قسمت باید از بیان جمله کلیشهای “نیاز به تحقیقات بیشتر” خودداری شود و به طور شفاف بیان شود که چه سوالهایی در پژوهشهای بعدی باید پاسخ داده شوند).
گزارش در فرم “سه صفحه ای”:
گزارش در فرم سه صفحه همان خلاصه اجرایی است که در گزارش ها مشاهده میگردد. در تهیه گزارشهای سه صفحه ای موارد زیر باید مورد توجه قرار بگیرند:
گزارش سه صفحه ای یک خلاصه مقاله علمی نیست، بلکه بیشتر شبیه مقاله ای است که در روزنامه ها نوشته میشود، به طوری که نکات با اهمیت در ابتدای متن، توضیحات مربوط به موضوع مورد بحث و شرایط زمینه ای در ادامه آن و در انتها هم نکات کم اهمیت تر بیان میگردد. در نگارش گزارش سه صفحه ای موارد زیر باید رعایت گردد:
• نگارش با زبان شفاف و روشن ولی غیرعامیانه باشد، به گونه ای که فرد ناآشنا به پژوهش آن را کاملاً درک کند؛
• یافتههای طرح بصورت فشرده بیان گردد؛
• در ادامه به به موضوع مورد بررسی اشاره گردد؛
• روش اجرا و جزئیات تکنیکی در حد ۱تا ۲ سطر بیان گردد.
در کل، در نوشتن «یک- سه» باید دقت شود که به زبانی شفاف و روان بیان شود و در نوشتن آن نباید از اصطلاحات علمی مربوط به روش تحقیق و متدولوژی و یا اصطلاحات مرتبط با یک رشته آموزشی خاص استفاده شود تا کلیه مخاطبان و ذینفعان طرح بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند و از آن بهره ببرند.
همانگونه که در بالا ذکر شد نوشتن گزارش طرح تحقیقاتی به صورت “یک- سه” برای هر طرح به عنوان حداقل فعالیت ترجمان دانش ضروری است و بدیهی است در صورتی که با صلاحدید مؤسسه ملی تحقیقات سلامت و یا مجری پژوهش، فعالیت¬های بیشتری برای کاربردی شدن نتایج پژوهش مورد نیاز باشد، به آگاهی مجریان خواهد رسید.
شیوه نگارش متن گزارشهای مؤسسه
در روی جلد طرح حتما آرم مؤسسه با نام کامل”مؤسسه ملی تحقیقات سلامت جمهوری اسلامیایران”، نام مجریان و طرح دهندگان و سال اجرا قید گردد.
تمامیقسمتهای گزارش باید با برنامه Word 2000 به بالا، قلم فارسی B Nazanin با فونت ۱۲ ، قلم انگلیسی Calibri با فونت ۱۴ تایپ شده باشد (البته برای عناوین و فهرست می توان از فونت درشت تر استفاده نمود).
فهرست مطالب و جداول نمودارها و شکل ها در اول گزارش آورده شود که شامل رئوس اصلی و فرعی کلیه مطالب، شماره وعنوان جداول، نمودارها و شکل ها که در گزارش آمده است، می باشد.کیفیت جدول ها و شکل ها باید قابل قبول باشد. تمامیجدول ها و شکل ها باید به ترتیب استناد شماره گذاری شوند. مثلا برای اولین شکلی که در فصل ۲ آمده است شکل ۲-۱ نوشته میشود. چنانچه جدول و یا شکلی از منبعی استفاده شده است، حتما باید به آن در متن استناد شود. شکل یا جدول دارای عنوان مستقل بوده در زیر شکل یا بالای جدول نوشته شود. قلم مورد استفاده برای عنوان با قلم متن اصلی باید متفاوت باشد. همه ی کلمات در متن به فارسی نوشته میشود. در صورت نیاز کلمه لاتین مورد استفاده در داخل پارانتز یا زیر نویس نوشته خواهد شد. منابع به شیوه ونکور و به ترتیب ورود در متن آورده شود و فقط کلیه منابع استفاده شده در رفرنس بیاید.
با تشکر
گروه ترجمان دانش مؤسسه ملی تحقیقات سلامت