درباره برنامه
اهداف توسعه پایدار مرتبط با سلامت
اهداف توسعه پایدار شامل 17 آرمان (goal) و 169 هدف (target) هستند که شهریور سال 1394 توسط سازمان ملل متحد به تصویب رسیدند و مقرر شد که کشورهای جهان تا سال 1409 به آنها دست یابند. این اهداف بهعنوان کلیدی برای رسیدن به یک جهان سالم مطرح شده اند. لازم به ذکر است که این اهداف برای کشورها الزامآور نیستند و تعهدی ایجاد نمیکنند. بنابراین هر کشور می تواند مطابق با ساختار ملی و اهداف توسعه خود میتواند آنها را اجرا کنند. آرمانهای مربوط به اهداف توسعه پایدار عبارتند از:
۱. پایان دادن به فقر در همه اشکال آن و در همه جا؛
۲. پایان دادن به گرسنگی، تحقق امنیت غذایی و تغذیه بهتر و توسعه کشاورزی پایدار؛
۳. تضمین یک زندگی توأم با سلامت و ترویج رفاه برای همه و در تمامی سنین؛
۴. تضمین آموزش با کیفیت، برابر و فراگیر و ترویج فرصتهای یادگیری مادامالعمر برای همه؛
۵. دستیابی به تساوی جنسیتی و توانمندسازی همه زنان و دختران؛
۶. تضمین دسترسی به آب سالم و مدیریت پایدار آب برای همه
۷. تضمین دسترسی به منابع انرژی مقرون به صرفه، مطمئن، پایدار و نوین؛
۸. ترویج رشد اقتصادی ماندگار، فراگیر و پایدار، اشتغال کامل و بهرهور و اشتغال شرافتمندانه برای همه؛
۹. ساختن زیرساختها مقاومتی، صنعتی شدن پایدار و فراگیر، و ترویج نوآوری؛
۱۰. کاهش نابرابری در درون و بین کشورها؛
۱۱. تبدیل شهرها و سکونتگاههای انسانی به مکانهای شمول (inclusive)، امن، مقاوم و پایدار؛
۱۲. تضمین الگوهای پایدار تولید و مصرف؛
۱۳. اقدام سریع برای رویارویی با تغییرات اقلیمی و آثار آن؛
۱۴. حفاظت و استفاده پایدار از اقیانوسها، دریاها، و منابع دریایی برای توسعه پایدار؛
۱۵. حفاظت، احیا و ترویج استفاده پایدار از اکوسیستمهای زمین، مدیریت پایدار جنگلها، مبارزه با بیابانزایی، توقف و معکوس سازی روند تخریب و فرسایش زمین، و همچنین توقف تخریب تنوع زیستی؛
۱۶. ترویج جوامع صلح جو و فراگیر برای توسعه پایدار، برقراری امکان دسترسی به عدالت برای همه و ایجاد مؤسسات مؤثر، پاسخگو و فراگیر در همه سطوح؛
۱۷. تقویت ابزار اجرا و احیای همکاریهای جهانی برای دستیابی به توسعه پایدار.
آرمان سوم از این اهداف به طور مستقیم مربوط به سلامت است. این آرمان شامل 13 هدف زیر می باشد:
۱. تا سال 1409، میزان مرگ مادران به کمتر از 70 در صد هزار تولد زنده کاهش یابد؛
۲. تا سال 1409، مرگ های قابل پیشگیری نوزادان و کودکان زیر 5 سال ریشهکن شود، همه کشورها در جهت کاهش مرگ نوزادان تا 12 در هر 1000 تولد زنده، و مرگ کودکان زیر 5 سال به 25 در 1000 تولد زنده تلاش نمایند؛
۳. تا سال 1409، اپیدمی ایدز ، سل، مالاریا و بیماری های گرمسیری مورد غلفت واقعشده (neglected tropical diseases) ریشهکن شود و با هپاتیت، بیماریهای منتقله از طریق آب و سایر بیماریهای واگیر مبارزه شود؛
۴. تا سال 1409، مرگ و میر زودرس ناشی از بیماریهای غیر واگیر از طریق پیشگیری، درمان و ارتقای سلامت روانی و رفاه به یک سوم کاهش یابد؛
۵. پیشگیری و درمان سوء مصرف مواد، از جمله مصرف مواد مخدر و استفاده مضر از الکل تقویت شود؛
۶. تا سال 1399، میزان مرگ و میر و آسیبهای ناشی از حوادث جادهای در جهان به نصف کاهش یابد؛
۷. تا سال 1409 از دسترسی همگانی به خدمات مراقبتهای جنسی و باروری، از جمله تنظیم خانواده، اطلاعات و آموزش، و ادغام سلامت باروری در استراتژیها و برنامههای ملی، اطمینان حاصل شود؛
۸. دستیابی به پوشش همگانی سلامت (Universal Health Coverage)، شامل حفاظت مالی، دسترسی به مراقبت های سلامتی ضروری با کیفیت، و دسترسی به داروهای ضروری ایمن، موثر، با کیفیت و مقرون به صرفه و واکسن برای همه؛
۹. تا سال 1409 تعداد مرگ و میر و بیماریهای ناشی از مواد شیمیایی خطرناک، آلودگی هوا، آب و خاک بهطور قابل ملاحظه کاهش یابد؛
۱۰. تقویت استقرار کنوانسیون چارچوب سازمان جهانی بهداشت در کنترل دخانیات (World Health Organization Framework Convention on Tobacco Control) در همه کشورها به صورت مناسب؛
۱۱. حمایت از تحقیق و توسعه واکسنها و داروها برای بیماریهای واگیر و غیر واگیر که عمدتا کشورهای در حال توسعه را درگیر کردهاند، دسترسی به داروهای ضروری مقرون به صرفه و واکسن ها مطابق بیانیه دوحه در مورد موافقت نامه TRIPS و سلامت همگانی، که حقوق کشورهای در حال توسعه را در موافقتنامه در مورد جنبههای مرتبط با تجارت حقوق مالکیت فکری (TRIPS) تأیید کرده است، و بهویژه دسترسی همگانی به داروها؛
۱۲. افزایش منابع مالی بخش سلامت، جذب، توسعه، آموزش و حفظ نیروی انسانی بخش سلامت در کشورهای در حال توسعه، بهویژه در کشورهای کمتر توسعه یافته؛
۱۳. تقویت ظرفیتهای همه کشورها، بهویژه کشورهای در حال توسعه، برای هشدار زودهنگام، کاهش خطر و مدیریت خطرات مرتبط با سلامت در سطح ملی و جهانی.
البته باید توجه داشت که در میان سایر اهداف نیز مواردی بهعنوان عوامل اجتماعی و محیطی مرتبط با سلامت مطرح هستند.
گزارش ها
مؤسسه ملی تحقیقات سلامت گزارش رسمی در مورد این برنامه ندارد. سازمان جهانی بهداشت بعد از معرفی برنامه در سال 2015 میلادی مبادرت به ارائه گزارش سالانه این برنامه (سری گزارش های World Health Statistics) نموده است و تاکنون سه سری از این گزارشها چاپ شده است.
اطلاعات مربوط به کشور جمهوری اسلامی ایران در هر سه سری گزارش ارائه شده است و در گزارش 2017 میلادی نظام ثبت مرگ ایران به عنوان مثال موفق ارائه شده است.