برای تمیز کردن و ضدعفونی کردن محیطی که بیمار مبتلا به کووید 19 در آن ایزوله شده است چه توصیه‌هایی می شود؟

مقدمه

تمیز کردن به معنی حذف میکروب‌ها، آلودگی‌ها و ناخالصی‌ها از سطوح است‌. در این فرایند، میکروب‌ها کشته نخواهند شد، بلکه تعداد آن‌ها کاهش یافته و خطر انتشار آن‌ها کاهش می‌یابد. ضدعفونی کردن به معنی استفاده از مواد شیمیایی خاص برای کشتن میکروب‌ها است. ضدعفونی کردن سطوح بعد از پاک کردن آن‌ها خطر انتشار عفونت را بسیار کاهش خواهد داد. سؤالی که در این باره ممکن است پرسیده شود این است که محلی که بیمار مبتلا به کووید 19 در آن جدا یا ایزوله ی بوده است چگونه باید تمیز و ضدعفونی شود؟

شواهد موجود در زمینه پاسخ به سوال 

سطوح مختلفی که فرد مبتلا به کووید 19 از آنها عبور کرده یا زمان کوتاهی در آنها بوده است (مانند راهروها) اما به طور واضح با سیالات بدن (مانند ترشحات و ادرار و سایر موارد مشابه) آلوده نشده اند را می توان به طور کامل و طبق روش عادی تمیز کرد. اما سطوحی که به وسیله بدن فرد بیمار آلوده می شوند و سطوحی که به علت تماس مکرر، پتانسیل آلوده شدن بالایی دارند مانند حمام و دستشویی، دستگیره های در، تلفن و نرده ها باید ضدعفونی شوند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های امریکا و سازمان جهانی بهداشت در مورد تمیز کردن و ضدعفونی سطوح تماس یافته با فرد مبتلا به ویروس کرونا موارد زیر را پیشنهاد می کند: 
1)    حداقل 3 ساعت قبل از تمیز کردن اتاق، فرد بیمار اتاق را ترک کند و در این 3 ساعت کسی وارد اتاق نشود. اتاق ها تا قبل از تمیز و ضد عفونی شدن در اختیار فرد دیگری قرار نگیرد. اگر قبل از تمیز و ضدعفونی کردن، الزامی برای ورود به اتاق وجود دارد، وسایل حفاظت فردی مناسب قبل از ورود پوشیده شود. 
2)    قبل از شروع به تمیز کردن، ماسک جراحی و یک جفت دستکش پوشیده شود. از لمس صورت و چشم ها در طول تمیزکاری خودداری شود.
3)    ماده ضدعفونی کننده مطابق با دستورالعمل سازنده آماده شود و یا از محلول سفید کننده (رقیق شده) استفاده شود. برای سطوحی که کاربرد سفیدکننده مناسب نیست می توان از الکل استفاده کرد.
4)    پنجره ها به منظور تهویه باز نگه داشته شوند.
5)    کف اتاق با استفاده از محلول ضدعفونی کننده یا سفید کننده با زمین شوی یا "تی" مناسب تمیز شود، تمیزکاری از یک طرف شروع و به انتهای دیگر ختم شود. رفتن از سطحی که هنوز تمیز نشده به سطح تمیز شده صحیح نیست  چرا که موجب آلودگی سطوح تمیز می شود.
6)    پارچه ها با محلول ضدعفونی کننده یا سفید کننده خیس شده و برای تمیز کردن سطوحی که امکان تماس مکرر با آنها وجود داشته است (دستگیره، قفل در، پشتی صندلی، میز، کیبورد، ماوس و ...) و سطوح توالت استفاده شود.
7)    از ظروف اسپری‌کننده برای ماده ضدعفونی استفاده نشود زیرا ممکن است پاشیدن مواد، باعث پراکندگی بیشتر ویروس شود. همچنین ضدعفونی کننده های الکلی قابل اشتعال هستند و نباید در هوا اسپری شوند.
8)    توالت ها با مجموعه جداگانه ای از وسایل تمیز کننده (زمین شوی و پارچه های تمیزکننده یکبار مصرف) و با استفاده از ماده ضد عفونی کننده یا محلول سفید کننده تمیز شوند. از ضدعفونی کننده های مناسب استفاده شود و به این نکته توجه شود که مواد ضدعفونی کننده مختلف برای تأثیرگذاری به زمان های مختلف تماس با سطح نیاز دارند که بایستی بر اساس دستورالعمل سازنده رعایت شود.
9)    همه سطوح قابل دسترس (سینک، شیرها، جا صابونی، محل قرار گیری دستمال توالت، دیوارها، قفل ها، دستگیره‌ها، دکمه یا دستگیره سیفون) بایستی تمیز شوند.
10)    محل ادرار کردن و کاسه توالت با یک برس تمیز شده و از پارچه های جداگانه برای تمیز کردن قسمت های مختلف توالت فرنگی استفاده شود. برس ها و پارچه های به کار رفته برای این کار نباید برای سایر سطوح استفاده شوند.
11)    همه پارچه های مورد استفاده و همچنین ضایعات حاصل از تمیزکاری در کیسه های زباله یا پلاستیک های دو لایه  دور انداخته شوند.
12)    سطل ها با خیساندن در ماده ضد عفونی کننده یا محلول سفید کننده ضد عفونی شوند.
13)    پس از تکمیل تمیزکاری و ضدعفونی، دستکش ها در آورده شده و دست ها با آب و صابون شسته شوند.
14)    ماسک جراحی برداشته شده و مجددا، دست ها با آب و صابون شسته شوند.
15)    دستکش ها و ماسک در کیسه های زباله یا پلاستیک های دو لایه  دور انداخته شوند.
16)    همه زباله های تولید شده در طول تمیزکاری بایستی از سایر زباله های خانگی و معمول جداسازی شده و به مانند دیگر زباله ها تا حد امکان زود دفع شوند.
17)    فرد مسئول تمیزکاری بایستی بلافاصله پس از اتمام کار دوش گرفته و لباس هایش را عوض نماید.
18)    برای اتاق تهویه یا هوای تمیز در نظرگرفته شود.
19)    به عنوان یک نکته، در صورت امکان و اگر فرد بیمار توانایی دارد به او یک کیسه زباله مناسب داده شود تا در طول حضورش در اتاق، خودش زباله ها را در کیسه قرار دهد.
20)    اگر بیمار در خانه نگهداری می شود، محل مورد استفاده او بایستی به طور مکرر ضد عفونی شود. در صورتی که از سرویس بهداشتی مشترک استفاده می شود پس از هربار حضور فرد بیمار در آن، بایستی بطور کامل ضد عفونی انجام شود.
21)    ظروف مورد استفاده بیمار در صورتی که یکبار مصرف نیستند برای شستشو با دستکش برداشته شده و سپس با آب داغ و مایع شوینده شسته شوند. بعد از هر بار شستشو یا دفع زباله، دست ها با آب و صابون شسته شوند.
22)    وقتی سطوح مورد نظر را نمی توان با استفاده از شوینده تمیز کرد یا شستشو داد، برای مثال رومبلی ها و تشک ها، بایستی با بخار این سطوح را تمیز کرد. هر شیئی که به مقدار زیادی با سیالات بدن (مانند ترشحات و ادرار و سایر موارد مشابه) آلوده شده و نمی توان آن را با شستشو تمیز کرد، بایستی دور انداخته شود. برای تمیز کردن سطوح نرم‌تر مانند فرش و موکت بعد از برداشتن آلودگی‌های قابل دید، از مواد شوینده‌ی خاص موجود برای این سطوح استفاده شود.
 

نتیجه‌گیری

استفاده از دستکش یکبار مصرف و ماسک مناسب هنگام تمیزکاری و ضد عفونی کردن ضروری است. برای ضدعفونی کردن سطوح و محل نگهداری بیمار می توان از محلول های سفید کننده، محلول های حاوی الکل 70 درصد و محصولات شوینده تأییدشده استفاده کرد. وسایل تمیز کردن و ضدعفونی بایستی جداگانه بوده و در انتها دور انداخته شوند. 

منابع

1. Cleaning and Disinfection for Community Facilities; Interim Recommendations for U.S. Community Facilities with Suspected/Confirmed Coronavirus Disease 2019 (COVID-19), 1.4.2020; https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/community/organizations/cleaning-disinfection.html
2. Cleaning and Disinfection for Households, 10 Mar 2020, https://6abc.com/6000192/
3. Guidance; COVID-19: cleaning in non-healthcare settings; 26 March 2020; https://www.gov.uk/government/publications/covid-19-decontamination-in-non-healthcare-settings/covid-19-decontamination-in-non-healthcare-settings
4. Interim Guidelines for Environmental Cleaning and Disinfection in Residences That May Be Exposed to the COVID-19 Virus; 26 March 2020; https://www.nea.gov.sg/our-services/public-cleanliness/environmental-cleaning-guidelines/guidelines/interim-guidelines-for-environmental-cleaning-and-disinfection-in-residences
5. Learn more about CDC cleaning and disinfecting guidelines; Disinfecting your home to kill viruses, March 23, 2020; https://www.ucihealth.org/news/2020/03/covid-disinfection