موسسه ملی تحقیقات سلامت

موسسه ملی تحقیقات سلامت

دانشگاه علوم پزشکی تهران

25 مهر 1403 چهارشنبه

با توجه به گسترش روزافزون بیماری‌های غیرواگیر در دنیا، سازمان جهانی بهداشت در راستای اجرا و پیاده‌سازی مناسب نظام مراقبت عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر برای دسترسی به اطلاعات معتبر و قابل ‌مقایسه از این عوامل خطر عمده، رویکرد گام‌به‌گام (STEPs)  مراقبت عوامل خطر این بیماری‌ها را ابداع کرده است که این پیمایش، در همین راستا به اجرا درمی‌آید. رویکرد گام‌به‌گام مراقبت عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر سازمان جهانی بهداشت دارای سه سطح گردآوری اطلاعات است کــه سه‌ گام اجرایــی آن دربرگیرنده پرسشــگری بــا پرسشــنامه، تکمیــل اطلاعــات بــا ســنجش‌های جســمی و سنجش‌های آزمایشگاهی است.
-    گام اول_ پرسشــگری بــا پرسشــنامه: مصرف دخانیات، رژیم غذایی، فعالیت بدنی، سابقه فشارخون بالا و دیابت و سایر مواردی نظیر استفاده از کمربند ایمنی سرنشین جلو و پوشش بیمه سلامت؛
-    گام دوم_سنجش‌های جسمانی: فشارخون، نمایه توده بدن و محیط دور کمر؛
-    گام سوم_سنجش‌های آزمایشگاهی: شامل قند خون ناشتا و چربی‌های خون.
برنامــه مراقبــت عوامــل خطــر بیماری‌هــای غیر واگیر جمهـوری اسـلامی ایـران پـس از قریب بـه دو سـال مطالعــه و آزمــون، ظرفیت‌ســازی و جلــب حمایــت همه‌جانبــه در ســال 1383 و با همّت دانشــگاه‌ها/ دانشــکده‌های علــوم پزشــکی کشــور شــکل اجرایــی بــه خــود گرفــت. در ایــن برنامـه ضمـن اسـتفاده از رویکـرد گام‌به‌گام ذکر شده در خصــوص مراقبــت عوامــل خطــر بیماری‌هــای غیر واگیر، الزامـات، دانـش و شـرایط بومـی و ملـی نیـز لحـاظ شــد. هدف اصلی مراقبت عوامل خطر بیماری‌های غیر واگیر، به‌عنوان یکی از برنامه‌های زیرمجموعه مرکز مدیریت بیماری‌های غیر واگیر معاونت بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، استقرار و ارتقای برنامه مراقبت عوامل خطر، در چارچوب یک رویکرد ادغام یافته، نظام‌مند و پیوسته، در جهت گردآوری، تحلیل و انتشار اطلاعات است تا از رهگذر فراهم‌آوری دانش بومی مورد نیاز برای طراحی، اجرا و ارزیابی مداخلات پیشگیرانه فردی و جمعیتی بر عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر و سیاست‌گذاری در این حیطه، نقش مؤثری در مدیریت بیماری‌های غیر واگیر ایفا نماید. هشت دوره نظام پیمایش عوامل خطر بیماری‌های غیر واگیر با الگوی گام‌به‌گام (STEPs) در سال‌های 1383، 1385، 1386، 1387، 1388، 1390، 1395 و1400 در ایران انجام شده است. اطلاعات دو گام ابتدایی  (پرسشــگری بــا پرسشــنامه و سنجش‌های جسمانی) در تمام دوره‌های بررسی این مطالعه در کشور، گردآوری شد و سنجش آزمایشگاهی برحسب نیاز با فواصل 3 ساله موردسنجش قرار گرفته‌ است. جدیدترین دوره پیمایش در سال 1400 با رعایت پروتکل های بهداشتی به دلیل  همه گیری ویروس کووید -19 و همچنین اضافه کردن سوالاتی درباره ویروس کووید-19 به پرسشنامه، مطالعه از سرگرفته شد. همچنین در این دوره از پیمایش برخی شاخص‌های تکمیلی در سه گام اصلی اضافه گردید. 

برای مقایسه پرسشنامه های هفت دوره مطالعه اجرا شده در ایران اینجا کلیک فرمایید.

برای مقایسه پرسشنامه های هشت دوره مطالعه اجرا شده در ایران اینجا کلیک فرمایید.

برای دریافت گزارش ها و مطالب مربوط به پیمایش های انجام شده در سایت سازمان جهانی بهداشت، این صفحه را ملاحظه فرمایید.

پیمایش عوامل خطر بیماری های غیر واگیر در ایران 1386

اطلاعات پیمایش

دور سوم مطالعه بررسی نظام مراقبت عوامل خطر بیماری‌های غیر واگیر در ابتدای سال 1386 و همانند دو دوره قبل براساس «رویکرد گام‌به‌گام سازمان جهانی بهداشت» برای مراقبت عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر باهدف گردآوری داده‌های استاندارد و متناسب با نیازهای سلامتی در سطح کشور انجام شد. این مطالعه شامل 29991 هزار شهروند ایرانی در سن 15 تا 64 سال بود. این بررسی با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای در سطح ملی و استانی انجام شد. در این بررسی 50 خوشه به‌صورت تصادفی از هر استان انتخاب شد که هر خوشه شامل 2 نفر از هر جنس (مرد و زن)، 1 نفر در هر یک از پنج گروه سنی 54-45، 44-35، 34-25، 24-15 و 64-55 سال بود . که جمعاً 1000 نفر از جمعیت شهری و روستایی هر استان و 29991 نفر در کل کشور وارد این بررسی شدند. این حجم نمونه 0.06 درصد از جمعیت 15 تا 64 سال کشور را پوشش می‌داد. کنترل کیفیت تمامی اندازه‌گیری‌ها از طریق کنترل‌های دوره‌ای توسط ناظران استانی گروه بررسی، انجام پذیرفته است. به‌منظور همسان‌سازی نمونه موردبررسی با توزیع سنی و جنسی و جمعیت استانی کشور، وزن دهی به داده‌ها براساس سرشماری سال 1385 کشور انجام شد. هر سه‌گام پرسشگری با پرسشنامه، سنجش‌های جسمانی (برای افراد بالای 18 سال) و سنجش آزمایشگاهی (برای افراد 25 سال به بالا) در این مطالعه اجرا شد.

پرسشنامه

برای دریافت پرسشنامه اینجا کلیک کنید.

گزارش

برای دریافت گزارش پیمایش اینجا کلیک کنید.

گزاره برگ

برای دریافت گزاره برگ این پیمایش اینجا کلیک نمایید.

کلمات کلیدی
مونا ابراهیم زاده
تهیه کننده:

مونا ابراهیم زاده

متن مورد نظر خود را جستجو کنید
متن مورد نظر خود را جستجو کنید
تنظیمات پس زمینه