موسسه ملی تحقیقات سلامت

موسسه ملی تحقیقات سلامت

دانشگاه علوم پزشکی تهران

03 آذر 1403 شنبه

با توجه به گسترش روزافزون بیماری‌های غیرواگیر در دنیا، سازمان جهانی بهداشت در راستای اجرا و پیاده‌سازی مناسب نظام مراقبت عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر برای دسترسی به اطلاعات معتبر و قابل ‌مقایسه از این عوامل خطر عمده، رویکرد گام‌به‌گام (STEPs)  مراقبت عوامل خطر این بیماری‌ها را ابداع کرده است که این پیمایش، در همین راستا به اجرا درمی‌آید. رویکرد گام‌به‌گام مراقبت عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر سازمان جهانی بهداشت دارای سه سطح گردآوری اطلاعات است کــه سه‌ گام اجرایــی آن دربرگیرنده پرسشــگری بــا پرسشــنامه، تکمیــل اطلاعــات بــا ســنجش‌های جســمی و سنجش‌های آزمایشگاهی است.
-    گام اول_ پرسشــگری بــا پرسشــنامه: مصرف دخانیات، رژیم غذایی، فعالیت بدنی، سابقه فشارخون بالا و دیابت و سایر مواردی نظیر استفاده از کمربند ایمنی سرنشین جلو و پوشش بیمه سلامت؛
-    گام دوم_سنجش‌های جسمانی: فشارخون، نمایه توده بدن و محیط دور کمر؛
-    گام سوم_سنجش‌های آزمایشگاهی: شامل قند خون ناشتا و چربی‌های خون.
برنامــه مراقبــت عوامــل خطــر بیماری‌هــای غیر واگیر جمهـوری اسـلامی ایـران پـس از قریب بـه دو سـال مطالعــه و آزمــون، ظرفیت‌ســازی و جلــب حمایــت همه‌جانبــه در ســال 1383 و با همّت دانشــگاه‌ها/ دانشــکده‌های علــوم پزشــکی کشــور شــکل اجرایــی بــه خــود گرفــت. در ایــن برنامـه ضمـن اسـتفاده از رویکـرد گام‌به‌گام ذکر شده در خصــوص مراقبــت عوامــل خطــر بیماری‌هــای غیر واگیر، الزامـات، دانـش و شـرایط بومـی و ملـی نیـز لحـاظ شــد. هدف اصلی مراقبت عوامل خطر بیماری‌های غیر واگیر، به‌عنوان یکی از برنامه‌های زیرمجموعه مرکز مدیریت بیماری‌های غیر واگیر معاونت بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، استقرار و ارتقای برنامه مراقبت عوامل خطر، در چارچوب یک رویکرد ادغام یافته، نظام‌مند و پیوسته، در جهت گردآوری، تحلیل و انتشار اطلاعات است تا از رهگذر فراهم‌آوری دانش بومی مورد نیاز برای طراحی، اجرا و ارزیابی مداخلات پیشگیرانه فردی و جمعیتی بر عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر و سیاست‌گذاری در این حیطه، نقش مؤثری در مدیریت بیماری‌های غیر واگیر ایفا نماید. هشت دوره نظام پیمایش عوامل خطر بیماری‌های غیر واگیر با الگوی گام‌به‌گام (STEPs) در سال‌های 1383، 1385، 1386، 1387، 1388، 1390، 1395 و1400 در ایران انجام شده است. اطلاعات دو گام ابتدایی  (پرسشــگری بــا پرسشــنامه و سنجش‌های جسمانی) در تمام دوره‌های بررسی این مطالعه در کشور، گردآوری شد و سنجش آزمایشگاهی برحسب نیاز با فواصل 3 ساله موردسنجش قرار گرفته‌ است. جدیدترین دوره پیمایش در سال 1400 با رعایت پروتکل های بهداشتی به دلیل  همه گیری ویروس کووید -19 و همچنین اضافه کردن سوالاتی درباره ویروس کووید-19 به پرسشنامه، مطالعه از سرگرفته شد. همچنین در این دوره از پیمایش برخی شاخص‌های تکمیلی در سه گام اصلی اضافه گردید. 

برای مقایسه پرسشنامه های هفت دوره مطالعه اجرا شده در ایران اینجا کلیک فرمایید.

برای مقایسه پرسشنامه های هشت دوره مطالعه اجرا شده در ایران اینجا کلیک فرمایید.

برای دریافت گزارش ها و مطالب مربوط به پیمایش های انجام شده در سایت سازمان جهانی بهداشت، این صفحه را ملاحظه فرمایید.

 

  • تاریخ انتشار : 1397/10/01 - 09:39
  • تعداد بازدید کنندگان خبر : 37
  • زمان مطالعه : 2 دقیقه

پیمایش عوامل خطر بیماری های غیر واگیر در ایران 1383

اطلاعات پیمایش

این پیمایش اولین دوره اجرای پیمایش عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر در جمهوری اسلامی ایران می‌باشد.
اولین دور از بررسی‌های نظام مراقبت عوامل خطر بیماری‌های غیر واگیر در سال 1383 با مشارکت 45 دانشگاه / دانشکدۀ علوم پزشکی کشور، از طریق اجرای پیمایش‌های جمعیت محور با هدف تعیین الگوی کشوری عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر در جمعیت 15 تا 64 ساله ایرانی با رویکرد گام‌به‌گام مراقبت عوامل خطر بیماری‌های غیر واگیر سازمان جهانی بهداشت اجرا شد. 
هدف کلی این بررسی فراهم کردن روش‌ها و ابزارهای استاندارد برای امکان ایجـاد و یـا تقـویت ظـرفیت نظام مـراقبت عـوامل خـطر بیماری‌های غیرواگیر در کشور و تعیین اطلاعات پایـه از وضعیت عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر در استان‌هـا و کـشور بود. نمونـۀ انتخاب‌شده در اولین دور از بررسی‌های نظام مراقبت در سال 1383 بالغ بر 89404 نفر بود که برای اولین بار در کشور با استفاده از اطلاعات موجود در پایگاه اطلاعاتی ادارۀ کل جغرافیایی و کدگذاری پستی شرکت پست جمهوری اسـلامی ایـران، بـا رویکرد سیستماتیک و با شیوۀ نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای از کل استان‌ها انتخاب شد. در این نمونه‌گیری در پنج گروه سنی 54-45، 44-35، 34-25، 24-15 و 64-55 سال، به تعداد برابر زن و مرد برای شرکت در بررسی انتخاب شد. به‌این‌ترتیب، در هر گروه سنی 500 نفر شامل 250 نفر مرد و 250 نفر زن حضور داشتند. در این بررسی‌ها داده‌ها از طریق مصاحبۀ حضوری و سنجش‌های جسمی در منزل و نمونه‌گیری آزمایشگاهی در آزمایشگاه‌های مورد تأیید گردآوری شدند. مصـاحبه‌ها و سنجش‌هـای جسمی و خون از مورخ 83/10/1 تا 83/11/12 تـوسط مصـاحبه‌کنندگـان دوره‌دیـده کـه همـگی از کـارکنـان دانشگاه‌ها/ دانشکده‌های عـلوم پزشکی زیرمجموعۀ وزارت بهـداشت، درمـان و آمـوزش پزشکی بودند، انجام گرفت. پرسشنـامۀ این نظام تـرجمه و اقتباس‌شده از پرسشنامۀ اصلی و تکمیلی رویکرد گام‌به‌گام سازمان جـهانی بهداشت بود که با برخی پرسش‌های انتخابی کـامل و در یک بـررسی پـایلوت آزمـون شـد. هر سه‌گام (پرسشگری با پرسشنامه، سنجش‌های جسمانی (برای افراد بالای 18 سال) و سنجش آزمایشگاهی (برای افراد بالای 25 سال) در این مطالعه اجرا شد.
پرسشنامه

متادیتا (راهنمای داده های خام)

نمونه داده های خام

گزارش

گزارش وضعیت عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر در جمهوری اسلامی ایران،1383 اینجا کلیک کنید.

سایر

  • گروه خبری : عوامل خطر بیماری های غیر واگیر (استپس)
  • کد خبر : 267465
کلمات کلیدی
مونا ابراهیم زاده
تهیه کننده:

مونا ابراهیم زاده

متن مورد نظر خود را جستجو کنید
متن مورد نظر خود را جستجو کنید
تنظیمات پس زمینه