موسسه ملی تحقیقات سلامت

موسسه ملی تحقیقات سلامت

دانشگاه علوم پزشکی تهران

17 آبان 1403 پنجشنبه

با توجه به گسترش روزافزون بیماری‌های غیرواگیر در دنیا، سازمان جهانی بهداشت در راستای اجرا و پیاده‌سازی مناسب نظام مراقبت عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر برای دسترسی به اطلاعات معتبر و قابل ‌مقایسه از این عوامل خطر عمده، رویکرد گام‌به‌گام (STEPs)  مراقبت عوامل خطر این بیماری‌ها را ابداع کرده است که این پیمایش، در همین راستا به اجرا درمی‌آید. رویکرد گام‌به‌گام مراقبت عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر سازمان جهانی بهداشت دارای سه سطح گردآوری اطلاعات است کــه سه‌ گام اجرایــی آن دربرگیرنده پرسشــگری بــا پرسشــنامه، تکمیــل اطلاعــات بــا ســنجش‌های جســمی و سنجش‌های آزمایشگاهی است.
-    گام اول_ پرسشــگری بــا پرسشــنامه: مصرف دخانیات، رژیم غذایی، فعالیت بدنی، سابقه فشارخون بالا و دیابت و سایر مواردی نظیر استفاده از کمربند ایمنی سرنشین جلو و پوشش بیمه سلامت؛
-    گام دوم_سنجش‌های جسمانی: فشارخون، نمایه توده بدن و محیط دور کمر؛
-    گام سوم_سنجش‌های آزمایشگاهی: شامل قند خون ناشتا و چربی‌های خون.
برنامــه مراقبــت عوامــل خطــر بیماری‌هــای غیر واگیر جمهـوری اسـلامی ایـران پـس از قریب بـه دو سـال مطالعــه و آزمــون، ظرفیت‌ســازی و جلــب حمایــت همه‌جانبــه در ســال 1383 و با همّت دانشــگاه‌ها/ دانشــکده‌های علــوم پزشــکی کشــور شــکل اجرایــی بــه خــود گرفــت. در ایــن برنامـه ضمـن اسـتفاده از رویکـرد گام‌به‌گام ذکر شده در خصــوص مراقبــت عوامــل خطــر بیماری‌هــای غیر واگیر، الزامـات، دانـش و شـرایط بومـی و ملـی نیـز لحـاظ شــد. هدف اصلی مراقبت عوامل خطر بیماری‌های غیر واگیر، به‌عنوان یکی از برنامه‌های زیرمجموعه مرکز مدیریت بیماری‌های غیر واگیر معاونت بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، استقرار و ارتقای برنامه مراقبت عوامل خطر، در چارچوب یک رویکرد ادغام یافته، نظام‌مند و پیوسته، در جهت گردآوری، تحلیل و انتشار اطلاعات است تا از رهگذر فراهم‌آوری دانش بومی مورد نیاز برای طراحی، اجرا و ارزیابی مداخلات پیشگیرانه فردی و جمعیتی بر عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر و سیاست‌گذاری در این حیطه، نقش مؤثری در مدیریت بیماری‌های غیر واگیر ایفا نماید. هشت دوره نظام پیمایش عوامل خطر بیماری‌های غیر واگیر با الگوی گام‌به‌گام (STEPs) در سال‌های 1383، 1385، 1386، 1387، 1388، 1390، 1395 و1400 در ایران انجام شده است. اطلاعات دو گام ابتدایی  (پرسشــگری بــا پرسشــنامه و سنجش‌های جسمانی) در تمام دوره‌های بررسی این مطالعه در کشور، گردآوری شد و سنجش آزمایشگاهی برحسب نیاز با فواصل 3 ساله موردسنجش قرار گرفته‌ است. جدیدترین دوره پیمایش در سال 1400 با رعایت پروتکل های بهداشتی به دلیل  همه گیری ویروس کووید -19 و همچنین اضافه کردن سوالاتی درباره ویروس کووید-19 به پرسشنامه، مطالعه از سرگرفته شد. همچنین در این دوره از پیمایش برخی شاخص‌های تکمیلی در سه گام اصلی اضافه گردید. 

برای مقایسه پرسشنامه های هفت دوره مطالعه اجرا شده در ایران اینجا کلیک فرمایید.

برای مقایسه پرسشنامه های هشت دوره مطالعه اجرا شده در ایران اینجا کلیک فرمایید.

برای دریافت گزارش ها و مطالب مربوط به پیمایش های انجام شده در سایت سازمان جهانی بهداشت، این صفحه را ملاحظه فرمایید.

 

  • تاریخ انتشار : 1401/04/01 - 07:43
  • تعداد بازدید کنندگان خبر : 313
  • زمان مطالعه : 2 دقیقه

پیمایش عوامل خطر بیماری های غیر واگیر در ایران 1400

اطلاعات پیمایش

پیمایش عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر یک مطالعه مقطعی است که به صورت پیمایشی در قالب مطالعه نظام مراقبت عوامل خطر بیماری‌های غیر‌واگیر تحت راهنمای سازمان جهانی بهداشت اجرا می شود. مراقبت جهانی عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر، در راستای پاسخ به نیاز روزافزون بین المللی برای دسترسی به اطلاعات معتبر و قابل مقایسه از عوامل خطر مهم و شایع بیماری‌های غیر‌واگیر طراحی شده است.  اهداف کلی این موضوع، فراهم نمودن زیرساخت لازم برای مراقبت جهانی عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر (با تأکید خاص بر کشورهای در حال توسعه) و تدارک منابع اطلاعات جهانی در خصوص روند و توزیع عوامل خطر می‌باشد. برنامه مراقبت یک ابزار ضروری برای تصمیم‌گیری درباره سلامت عمومی مبتنی بر شواهد و پایش موفقیت مداخلات این حوزه باهدف نهائی تقلیل و محصور کردن اپیدمی بیماری‌های غیرواگیر می‌باشد. این موضوع بر رویکردی گام به گام استوار است.  بخش‌های اصلی این پیمایش به صورت زیر است. 
اطلاعات جمعیت‏ شناختی:
بخـش اطلاعات جمعیت شناختی بـه ارائه اطلاعات کلی نمونه‌ها و همچنین وضعیت پوشش بیمه در کشور می‌پردازد. این اطلاعات شامل موارد زیر به تفکیک سن، جنس، نوع محل سکونت، استان محل سکونت و پنجک اقتصادی است: 
سن و جنس شرکت‌کنندگان در مطالعه از بابت نوع و تعداد و درصد شرکت‌کنندگان، میانگین سن، درصد مردان، میزان تحصیلات (بالاترین مدرک تحصیلی)، وضعیت تآهل، وضعیت اشتغال طی 12 ماه گذشته؛ 
وضعیت پوشش بیمه افراد در مطالعه (بیمه تکمیلی، بیمه سلامت، بیمه تآمین اجتماعی، بیمه نیروهای مسلح، بیمه کمیته امداد، سایر بیمه‌های غیرمکمل دولتی، بیمه مکمل) 
گام اول، سنجش‌های رفتاری براساس پرسشگری با پرسشنامه است که شامل موارد زیر می‌باشد:
بیماری کووید-19؛ تغذیه و رژیم غذایی؛ فعالیت فیزیکی (فعالیت بدنی) ؛ استعمال دخانیات؛ مصرف الکل؛ سابقه فشار خون بالا؛ سابقه دیابت؛ سابقه بیماری‌های قلبی-عروقی؛ سابقه سایر بیماری‌های دارای اهمیت (آسم، سرطان، یائسگی، دهان و دندان)؛ بهداشت دهان و دندان؛ توصیه‌های سبک زندگی؛ غربالگری سرطان (مردان و زنان)؛ و حوادث.
گام دوم، سنجش‌های جسمانی است که شامل موارد زیر می‌باشد:
فشارخون؛ تن‌سنجی؛ وزن مناسب؛ کم‌وزنی؛ و چاقی.
گام سوم، سنجش‌های بیوشیمیایی است که آخرین گام مطالعه می‌باشد. در واقع در این قسمت نتایجی آورده شده است که از اطلاعات جمع‌آوری شده در آزمایشگاه و برای افراد 25 سال و بالاتر بدست آمده است.این موارد به شرح زیر است:
قندخون؛ پروفایل چربی خون و ادرار.
این پیمایش جدیدترین دوره پیمایش استپس است که در سال 1400 انجام شده است. 

پرسشنامه
برای دریافت پرسشنامهاینجا کلیک کنید.

متادیتا (راهنمای داده های خام)
برای دریافت راهنمای داده های خام اینجا کلیک نمایید.

نمونه داده های خام
برای دریافت نمونه داده های خام اینجا کلیک نمایید.

گزارش
برای دریافت گزارش اینجا کلیک نمایید.

  • گروه خبری : عوامل خطر بیماری های غیر واگیر (استپس)
  • کد خبر : 268230
کلمات کلیدی
مونا ابراهیم زاده
تهیه کننده:

مونا ابراهیم زاده

متن مورد نظر خود را جستجو کنید
متن مورد نظر خود را جستجو کنید
تنظیمات پس زمینه